Selecteer een pagina

Een lijstje van bijzondere creatieve bindingen, gemaakt door de eeuwen heen. Creatief boekbinden is dus zeker niet iets van de laatste jaren. Ook vroeger werden al heel bijzondere creatieve boeken gemaakt.

Een middeleeuws boek dat je kan lezen in zes richtingen, een boek op een stokje, een boek waardoor je water kan filteren… het zijn slechts enkele voorbeelden van heel verschillende boeken, gemaakt door creatieve boekbinders.

De meeste van de middeleeuwse boeken in deze lijst werden ontdekt door Erik Kwakkel, een Nederlandse historicus gespecialiseerd in oude manuscripten en handschriften.

1. Codex Rotundus - 1480

cirkelvormig boek Codex Rotundus uit1480

Elk miniatuur boek is een kunstwerkje, maar dit cirkelvormig kleine boekje is een meesterwerk.

Dit uitzonderlijke boek, de Codex Rotundus is gemaakt in Brugge rond 1480. Het is een getijdenboek, een handschrift dat leken in de middeleeuwen gebruikten voor hun privédevotie, tijdens het getijdengebed. Getijdenboeken waren geënt op het in kloosters door monniken gebruikte brevier, dat zij gebruikten voor het koorgebed. Deze gebeden werden op vaste tijden van de dag uitgesproken en werden daarom getijden (horae, uren) genoemd.

Niettegenstaande het boekje slechts een diameter heeft van 9 cm, bevat het toch 266 pagina’s. De rug van het boekje is slechts 3 cm dik en het wordt samengehouden met 3 sluitingen. De sluitingen zijn monogrammen in de vorm van gotische letters.

⇢ meer informatie over de Codex Rotundus

2. Girdle book of gordelboek - 1589

Girdle book

Een gordelboek is een boek met een extra leren kaft waarmee het aan een gordel kan vastgemaakt worden. Met een knoop die deel uitmaakt van de leren kaft kan het boek achter de gordel blijven zitten. De knoop zit aan de onderkant van het boek zodat het ondersteboven hangt, zo kon de eigenaar het op elk moment vastpakken en lezen zonder het van zijn gordel los te maken.

Gordelboeken waren tussen 1400 tot 1550 vrij populair in Duitsland en Nederland.

Het boek op de foto is gemaakt in 1508. De buitenste, geknoopte leren kaft werd er aan toegevoegd in 1589 waardoor het een gordelboek werd.

⇢ meer informatie over dit gordelboek

3. Dos-à-dos - 16de eeuw

dos à dos binding

Boeken met een dos-à-dos binding werden gemaakt in de 16de en 17de eeuw.

Erik Kwakkel noemt ze Siamese tweelingen en dat is eigenlijk de meest toepasselijke naam. De boeken hebben ieder een eigen voorkant, maar delen dezelfde rug.

De dos-à-dos binding werd met opzet gebruikt om twee complementaire boeken in één volume samen te brengen. Zo kon je bijvoorbeeld het Oude Testament aan de ene kant en het Nieuwe testament aan de andere kant hebben.

⇢ meer informatie over dit dos-à-dos boek

4. Het boek dat in zes richtingen kan gelezen worden - 16de eeuw

boek dat in zes richtingen kan gelezen worden

Dit unieke boek is een variatie op het dos-à-dos boek. Speciaal aan dit exemplaar is dat het kan geopend en gelezen worden op zes verschillende manieren.

Het bevat dus zes verschillende boeken. Elk apart gebonden en gesloten met zijn eigen sluiting. Ze zijn binnenin handig met elkaar verbonden met één enkele verborgen binding.

Het boek is gedrukt in Duitsland en bevat devote religieuze teksten, waaronder Der Kleine Catechismus van Martin Luther. Het is een deel van de collectie van de Rogge bibliotheek uit Strängnäs in Zweden.

⇢ meer informatie over bijzondere boek

5. Kinderboek op een stokje - 17de eeuw

boek op een stokje

Dit zeldzame en beetje rare boek is gemaakt in de 17de eeuw, het is een hornbook of hoornboek.

Hornbooks zijn de voorlopers van het leesplankje. Het zijn rechthoekige plankjes met een handgreep. Aan voor- en achterzijde is een velletje papier bevestigd met het alfabet in hoofdletters en in kleine letters, soms ook cijfers en het Onze Vader. Als bescherming werd het papier afgedekt met een plaatje doorzichtig hoorn.

Hoe ze gebruikt werden is te zien op schilderijen en prenten, waarop kinderen staan afgebeeld met een koordje om hun middel, waaraan een abc-bordje hangt.

⇢ meer informatie over het hoornboek

6. Het grootste boek van de wereld - 2010

grootste boek van de wereld

Het vraagt heel wat creativiteit om een gewoon dagelijks object op een dergelijke schaal te maken. Het boek is 4 m hoog, 7 m breed als het open ligt en het weegt 1.420 kg. Het is gemaakt met traditionele boekbindtechnieken, maar wel aangepast aan de grote schaal van het werk.

Het werd in in Hongarije gemaakt door Béla Varga en Gábor Varga, vader en zoon die gespecialiseerd zijn in papier technologie. In mei 2010 is het opgenomen in het Guinness World Records Book als het grootste boek van de wereld.

Het paper voor het boek komt uit Oostenrijk en al de 346 pagina’s zijn gedrukt op een grote printer die normaal gebruikt wordt om grote reclameborden te bedrukken.

Het heeft ook heel wat moeite gekost om het boek in het gebouw te krijgen waar het nu tentoongesteld wordt.

⇢ meer informatie over het grootste boek van de wereld

7. Een boek over dromen - 2010

boek over dromen

Dit boek is ontworpen en gemaakt door Maria Fischer als haar afstudeerwerk aan de Universiteit van Augsburg.

Traumgedanken (Droom Gedachten) is een verzameling van wetenschappelijke, filosofische en poëtische teksten, met elkaar verbonden door een voorzichtig ingenaaide draad.

Het boek is ontworpen als een model van een droom over dromen… De draad visualiseert de verwardheid en de kwetsbaarheid.

Het boek, in deze digitale tijd gemaakt, is niet alleen een symbool van de logica van dromen maar ook een fysieke metafoor voor het internet.

⇢ meer informatie over Traumgedanken

8. Een zelfontbrandend boek - 2013

zelfontbrandend boek

Dit bijzondere idee kan alleen werken voor een bijzonder boek, Fahrenheit 451 van Ray Bradbury.

Fahrenheit 451 is een dystopisch sciencefictionboek geschreven door de Amerikaanse schrijver Ray Bradbury. Het speelt in een wereld waar boeken verbannen zijn en kritische gedachten worden onderdrukt. De titel refereert aan “de temperatuur waarop boekpapier vlam vat en verbrandt”. 451 graden Fahrenheit is ongeveer 233 graden Celsius.

Het verhaal speelt in de 24ste eeuw in een land waar niemand meer boeken leest omdat het leven snel geleefd moet worden. Er is geen tijd meer voor lezen. De ideeën in boeken worden aangezien als verketterend en boeken worden dan ook verbrand op het moment dat ze worden ontdekt.

Het boek op de foto is ontworpen door Elizabeth Perez. In de kaft van het boek zit een lucifer die het cijfer 1 vormt uit de titel. De rug van het boek is bedekt met een korrelige strook zoals op een luciferdoosje. Met de lucifer kan je het boek als het ware in brand steken door langs zijn rug te wrijven.

⇢ meer informatie over Fahrenheit 451

9. Een book dat zijn verhaal vertelt met schaduwen - 2014

motion silhouette schaduw boek

Motion Silhouette is een wonderbaarlijk kinderprentenboek van de Japanse kunstenaars Tathuhiko Nijima en Megumi Kajiwara.

Het boek is gemaakt om te tonen hoe je de omgeving - in dit geval met het gebruik van licht - kan gebruiken om het verhaal te vertellen.

Tussen de pagina’s zitten kleine pop-up elementen. Als de lezer een bladzijde omslaat komen er prachtige, surrealistische schaduwen te voorschijn die speels over het blad bewegen.

⇢ meer informatie over Motion Silhouette

10. Drinkbaar boek - 2014

drinkbaar boek

WATERisLIFE, The Drinkable Book is een boek dat je niet kan opdrinken, maar het helpt wel om drinkbaar water te maken. Het is gedrukt op filterpapier dat in staat is om de bacteriën in water te doden.

Het is ontwikkeld door Dr. Theresa Dankovich en het boek bevat uitscheurbare pagina’s. Op elke pagina zit een laagje nanodeeltjes van zilver of koper. Als de bacteriën, die bijvoorbeeld tyfus of cholera veroorzaken door de filter bewegen absorberen ze de nanodeeltjes waardoor ze onmiddellijk onschadelijk gemaakt worden.

Eén boek zou iemand voor een periode van 4 jaar van drinkbaar water kunnen voorzien.

⇢ meer informatie over dit drinkbaar boek

 

Ik weet het… ik had gezegd 10 bijzondere creatieve boeken. Maar omdat ik van bomen hou, mag de volgende ook niet ontbreken in dit lijstje…

11. Het boek dat in een boom verandert - 2015

boek dat een boom wordt

Op het eerste zicht is het een gewoon kinderboek, maar het heeft iets magisch. Het kan veranderen in een boom!

Het boek maakt deel uit van de Tree Book Tree campaign, in Argentinië uitgegeven door Pequeno Editor. Met de reeks wil men kinderen leren waar boeken vandaan komen.

Gedrukt met milieuvriendelijke inkt op zuurvrij papier, maar dat is niet het enige… bij de productie van het papier werden er zaadjes van de Jacaranda in gestopt. Als je het boek plant nadat je het gelezen hebt, zal er een mooie boom uit groeien.

⇢ meer informatie van de Tree Book Tree campaign

 

Ken jij nog een ander heel bijzonder voorbeeld van een creatief boek dat thuishoort in dit lijstje? Laat het me weten in een reactie hieronder.

Pin It on Pinterest