Snijden en vouwen
Goede snij gereedschappen zijn de beste vrienden van boekbinders. De meeste zijn echt niet duur en als je ze goed onderhoudt, gaan ze jaren mee.
Hoewel een snijmachine wel handig is voor snel snijwerk of om verschillende bladen tegelijk te snijden, zijn sommige soorten papier te groot of te fragiel om zo’n machine te gebruiken. In dat geval snij je ze toch best met de hand.
Scalpel of BistouriIk werk liever met een scalpel dan met een gewoon hobbymes (cutter) omdat het vlijmscherp is. Om te snijden hou je het vast als een potlood, in een hoek van 45 graden; als je een dikker karton niet in één keer kan doorsnijden, snij dan een aantal keer rustig langs je lat, zonder te hard te drukken.
Je kan er verschillende mesjes insteken, maar voor papier en karton gebruik je mesje nr. 11. Een mesje vervangen gaat redelijk gemakkelijk met een tang. Ik bewaar mijn platte tang speciaal daarvoor in mijn boekbinders gereedschapskist.
Je kan er ook papier mee snijden, maar het is vooral handig om stof en leder te snijden. Wacht niet te lang om het mes te vervangen als het zijn scherpte verliest.
Wordt meestal gebruikt om zwaar karton te snijden. Ook in dit geval kies je er best een mes dat goed in je hand ligt. (er bestaan er zelfs voor linkshandigen). Het afbreken van een bot mesje kan ook makkelijk met je platte tang.
Schaar
Een goede schaar kan niet ontbreken in eender welke gereedschapskist. Zorg er voor dat de snijvlakken scherp en schoon blijven. Sommige mensen hebben aparte scharen voor papier en stof en dat lijkt me niet zo’n slecht idee. Zeker als je ook leder met een schaar wil snijden, dan hou je die schaar best uitsluitend daarvoor apart.
Een goede, zich zelf herstellende snijmat is absoluut noodzakelijk voor alles waarvoor je een mes moet gebruiken. Ze zijn beschikbaar in verschillende afmetingen. Ik ga voor het grootst mogelijk formaat dat op mijn werktafel past. Hoe je mat altijd goed vlak, rol ze niet op of pooi ze niet dubbel want dan gaat ze krinkelen.
Vouwbeen
Niets maakt een vouw zo netjes als met een vouwbeen. Vouw je papier eerst met je handen en wrijf dan over de vouw met je vouwbeen. Vouwbenen zijn ook handig om papier glad te wrijven na het lijmen. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende materialen, van been tot plastic, maar wat ik het liefste gebruik is een teflon vouwbeen. Ze laten geen sporen na op het papier of boekbinderslinnen. Een onmisbaar gereedschap!
Meetlatten
Metalen lat
Een stevige metalen lat is een must om papier en karton te snijden. Om veilig te snijden oud je de lat stevig vast en zorg er voor dat je vingers achter de snijlijn staan. Snij langs de rand van de metalen lat met je hobbymes of bistouri.
Sommige hobbylatten hebben onderaan een laagje kurk, dat voorkomt dat je lat verschuift. Toch zou ik zo’n lat niet aanbevelen omdat het onder je lat een ruimte creëert waar je mes in kan wegschuiven en zo krijg je lelijke snijvlakken.
Een grote stalen winkelhaak is heel handig hulpmiddel om je papier haaks te snijden.
Kleine winkelhaken
Deze zijn ook heel handig als je dozen maakt.
Naald en draad
Boekbinders naalden Ze zijn lang en dun, met een minder scherpe punt en een oog dat groot genoeg is om een gewaxte linnen draad door te steken. Stopnaalden die je in elke stoffenwinkel kan vinden zijn een goed alternatief, maar soms wel een beetje te dik.
Een C vorm van deze naalden maakt het makkelijker om tussen katernen door te naaien zoals bij een koptische binding.
Gewone linnen draad
Deze standaard draad is sterk, plooibaar en perfect voor de gesloten rug bindingen en kan ook zeer decoratief zijn in sommige open rug bindingen. Het is in vele kleurtje te krijgen. Je kunt het ook door een blokje bijenwas trekken om makkelijk te naaien.
Deze draad is heel sterk en in vele kleuren te verkrijgen. Dat maakt hem perfect voor decoratieve open rug bindingen zoals een koptische binding.
Andere draden
Voor creatief boekbinden kan je allerhande materialen als binddraad gebruiken, zolang ze maar sterk, plooibaar en relatief dun zijn.
Priemen en boren
Boekbinderspriem Dit gereedschap is ideaal om kleine gaatjes te maken in katernen en kaften. Kijk uit naar een stevige priem met een scherpe punt die redelijk fijn is.
Japanese screw punch Om grotere gaatjes te maken of om door dikkere materialen te boren. Het werkt met verwisselbare tips van verschillende afmetingen. Ideaal om gaatjes te maken in leer. Als je het houten handvat naar beneden drukt, draait de tip en snijdt die door het doorboren materiaal.
Om gaatjes te maken in dikker karton, leder, plastic, metaal en hout. Een heel handig gereedschap dat je zowat voor al je hobbies zal kunnen gebruiken.
Lijmen en borstels
PVA boekbinderslijm Poly vinyl acetaat is de meest gebruikte boekbinderslijm omdat het PH-neutral is en omdat het niet geel verkleurt en niet krakkeleert na verloop van tijd.
Lijmborstels Met PVA gebruik je best een stevige lijmborstel met natuurlijke ruwe haren. Na gebruik uitwassen met een milde zeep.
Tot zover de belangrijkste gereedschappen. Later meer over de belangrijkste grondstoffen voor creatief boekbinden.
Photo Credit: Things Organized Neatly: SUBMISSION: Tools I use for bookbinding.
Is dit een volledige lijst? Welke gereedschappen zou jij absoluut niet kunnen missen?
Laat het weten via een reactie hier onder!
Goede techische uitleg die kan tellen voor een beginner, doch ik ben aan het overstappen van Dremel naar Proxon materiaal, het iets krachtiger en duurzamer. Met de afbeelding van de lijmborstel ben ik echter niet akkoord,volgens mij kun je met de afgebeelde borstel juist kalk op de muur zetten, sorry.
Dankjewel voor je reactie!
Proxon ken ik nog niet, maar ik ga dat zeker eens opzoeken en bekijken.
Welke lijmborstels gebruik jij het liefst Digeruma? Kan je een voorbeeld geven?
Beste,
Ik ben wanhopig op zoek naar een naaibank om te kunnen boekbinden.
Kunnen jullie mij helpen?
Vriendelijke groetjes,
Claude
Dit weekend 9 en 10 november gaat in Leiden (Nederland) opnieuw de Boekkunstbeurs door Claude. Daar zal je zeker een naaibank vinden.